- Reklam -
Güneş Sistemi içerisinde bizim de üyesi olduğumuz 8 gezegen ve bir cüce gezegen olan Plüton var, lakin Plüton’dan sonra gelen asteroit jenerasyonunun arkasında apayrı dünyalar yer alıyor. Güneş’e Dünya’dan 50 kat daha uzak olan Kuiper Kuşağı’nda milyarlarca irili ufaklı asteroit yer alıyor.
Güneş’i Satürn üzere düşünürsek bu jenerasyonu Güneş etrafındaki halkalara benzetebiliriz, fakat uzak ve kalabalık olması sebebiyle müşahedesi son derece sıkıntı, ayrıyeten uzun vakit alıyor. Kuiper Jenerasyonu’nun gerisinde, öbür yıldızların yörüngelerinde yer aldığı tespit edilen gezegenlere “ötegezegen” ismi veriliyor.
NASA, uzaya bakış açımızı değiştirecek yeni araştırma sonuçlarını yayınladı:
- Reklam -
- 65 farklı kategoride 5000 binden fazla yeni ötegezegen kayda geçti.
- Bu gezegenler ortasında Dünya üzere küçük ve kayalık,
- Yeniden Dünya üzere lakin daha büyük ve kayalık,
- Jüpiter kadar ya da daha büyük kavurucu sıcaklığa sahip gaz devleri,
- Neptün ile misal özelliklere sahip daha küçük,
- Birebir anda 2 yıldızın yörüngesinde dönen,
- Ölmüş ve soğumuş yıldızların etrafında dönen gezegenler listede yer alıyor.
NASA Ötegezegen Bilim Enstitüsü’nde misyonlu Jessie Christiansen, 5000’den fazla yeni gezegen keşfi hakkında “Bu yalnızca bir sayı değil, heyecan verici. Onlar hakkında hiçbir şey bilmiyoruz” açıklamasında bulundu.
Samanyolu Galaksisi içerisinde yüz milyarlarca gezegen olduğu düşünüldüğünde bu keşfin yapılmış olması aslında bir sürpriz olmaktan çıkıyor. Bilim insanlarını şaşırtan ve heyecanlandıran şey, varlığından kesin formda emin olduğumuz bu ötegezegenlerin artık tespit edilebiliyor ve gözlemlenebiliyor olmaları.
Keşfedilen gezegenler hakkında açıklanan birtakım bilgiler şu halde:
- %35’i Neptün ve Uranüs üzere ufak ve buzullardan oluşuyor: Lakin kimileri buzul devlerine kıyasla daha sıcak ve bu “sıcak” olan Neptün gibisi gezegenlere aslında epeyce seçkin rastlanıyor.
- %31’i Güneş Sistemi’nde hiç eşi bulunmayan Süper-Dünya: Bu gezegenlerin boyutu Neptün ve Dünya ortasında. Bir atmosfere sahip oldukları düşünülüyor.
- %30’u Juıpiter gibisi gaz devi: Satürn ya da Jüpiter ile tıpkı ölçüdeler ya da daha büyükler.
- %4’ü Dünya üzere kayalık: Dünya ile tıpkı boyutta ya da daha küçükler.
Her şey 30 yıl evvel bir öteki yıldızın etrafında keşfedilen birinci gezegenlerle başladı:
1992’de bir yıldızın yörüngesinde bir küme gezegenin keşfi ile başlayan çalışmalar, yeni uzay teleskoplarının üstün teknolojileriyle mana kazanmaya başladı. Evvel bu yıldızın bir “nötron yıldızı” olduğu tespit edildi. Yani bir vakitler bu yıldız da tıpkı Güneş üzereydi, süpernova patlaması geçirip nötron yıldızına dönüştü. Milisaniyelerle ölçülen müddetlerde şiddetli patlamalar geçirmesiyle bilinen nötron yıldızları, saçtıkları ışık ve radyasyon sayesinde çarçabuk takip edilebiliyordu.
2018’de fırlatılan TESS, 2021’de fırlatılan James Webb ve 2027’de fırlatılması beklenen Nancy Grace üzere uzay teleskopları, bir devlet kurumu olarak NASA’nın yeni gezegenleri keşfetme işini ne kadar ciddiye aldığını gösteriyor. Umarız bu yeni gezegen keşiflerinde bir gün bol bol Türk bilim insanlarının ismini duyar, kendi teleskoplarımızı gönderme talihine erişiriz.