ABD’nin son yıllarda yaptığı yenilenebilir güç yatırımları dikkatle izlenecek düzeyde. ABD Güç Enformasyon İdaresi’ne (EIA) nazaran, rüzgar, güneş, hidro, biyokütle ve jeotermalden oluşan yenilenebilir güç üretimi, 2022 yılında ABD elektrik gücü sektöründe birinci defa kömür yakıtlı üretimi geçti. Genel olarak, ABD elektrik gücü bölümü 2022 yılında 4.090 milyon megavat-saat (MWh) güç üretti. Rüzgar ve güneş gücünün toplam üretimi 2021’de yüzde 12 iken 2022’de yüzde 14’e yükseldi. Hidroelektrik gücü 2022’de yüzde 6 ile yerinde sayarken biyokütle ve jeotermalde de kayda paha bir değişim yaşanmadı. Böylece 2022’de ABD’de toplam yenilenebilir güç üretiminin hissesi yüzde 21 olarak gerçekleştir.
- Reklam -
Tenilenebilir güç kömürü geçti
EIA’nın datalarına nazaran ABD elektrik gücü dalındaki yararlı ölçekli güneş gücü kapasitesi 2021’de 61 GW’tan 2022’de 71 GW’a yükseldi. Rüzgâr kapasitesi ise 2021’de 133 GW iken 2022’de 141 GW’a yükseldi. Bu kıymetlere çatı tipi güneş gücünün eklenmediğini belirtelim. Öte yandan, kömür yakıtlı üretim 2021’de yüzde 23’ten 2022’de yüzde 20’ye düştü. Bunun nedeni olarak birtakım santrallerin kapatılması, kalanların ise daha az kullanılması gösteriliyor.
Yenilenebilir güç kaynakları 2021’de birinci kez nükleer enerji üretimini geçmişti ve bu eğilim artarak devam ediyor. Ek olarak nükleer güçteki düşüş eğilimi ise devam ediyor. Düşüş yüzde 20’den yüzde 19 düzeyine gerileyip sonlu bir tesir gösterse de bunun nedeni olarak Palisades nükleer güç santralinin kapatılması gösteriliyor. Düşüş devam edecek
- Reklam -
Ancak ABD’nin nükleer enerjiyi kısa vadede terk etme üzere bir planı bulunmuyor. Bu ayın başında hükümet iklim değişikliğiyle çabada yardımcı olması emeliyle yaşlanan nükleer güç santrallerinin ömrünü uzatmak için 6 milyar dolar kaynak ayırdı. Bu ortada doğal gaz hala ABD elektrik üretiminin en büyük kaynağı ve iki puan artışla 2022’de yüzde 39’a yükseldi. EIA hem rüzgar hem de güneş gücünün 2023 yılında %1 oranında büyüyeceğini varsayım ediyor. Doğal gazın değişmeyeceği, kömürün ise önümüzdeki yıl üç puan azalarak yüzde 17’ye gerileyeceği varsayım ediliyor.
Türkiye’de son durum ne?
Türkiye Ulusal Güç Planı çalışmasının sonuçlarına nazaran elektrik tüketiminin 2025 yılında 380,2 TWh, 2030 yılında 455,3 TWh, 2035 yılında ise 510,5 TWh düzeyine ulaşması bekleniyor. 2022 yılında Türkiye‘nin elektrik üretiminin, yüzde 34,6‘sı kömürden, yüzde 22,2’si doğal gazdan, yüzde 20,6‘sı hidrolik enerjiden, yüzde 10,8’i rüzgardan, yüzde 4,7’si güneşten, yüzde 3,3‘ü jeotermal enerjiden ve yüzde 3,7’si başka kaynaklardan elde edildi. Hasebiyle yenilenebilir güç kaynaklarının oranı yüzde 40 düzeyini geçerek önder pozisyonda. Öte yandan Türkiye’nin kullanılmayan önemli bir potansiyeli de kelam konusu. 2023 yılı Şubat ayı sonu prestijiyle kurulu gücün kaynaklara nazaran dağılımı ise şu formda: Yüzde 30,3’ü hidrolik güç, yüzde 24,4’ü doğal gaz, yüzde 20,9’u kömür, yüzde 11’i rüzgâr, yüzde 9,3’ü güneş, yüzde 1,6’sı jeotermal ve yüzde 2,5’i ise öbür kaynaklar biçimindedir.
