Covid-19 salgını sırasında büyük kentlerden küçük yerleşim ünitelerine göç eden beyaz yaka çalışanlar geri dönüyor. ABD’de yapılan araştırma ‘şehre dönüş’ trendiyle ilgili güçlü sinyaller verdi.
Pandemi, çalışma, öğrenme ve irtibat biçimlerini değiştirirken beşerler da yaşadıkları yerleri tekrar gözden geçirmeye başladılar. Deloitte incelemesinde elde dilen bilgilere nazaran, bilhassa pandeminin günlük ömrü ağır bir halde etkilemeye başladığı 2020’nin ortalarında kentsel alanlardan daha sakin bölgelere ve kırsala yanlışsız kıymetli bir göç başladı. Bunun en büyük nedeni insanların daha az nüfuslu alanlara taşınarak tüm hane halkının uzaktan çalışma ve dersleri takip etmesini sağlayabilecek altyapıyı oluşturabilecek konutlarda yaşamak istemeleriydi. Kısıtlamaların büyük ölçüde ortadan kalkması ve pandemi öncesi yaşama dönüşün başlaması ile bu kararlar da gözden geçirilmeye başlandı.
Ancak eski etraflarına dönmeyi düşünen ve bir konut satın almayı planlayanlar, daha yüksek konut fiyatları, yüksek mortgage oranları ve sonlu konut arzı ile karşı karşıya kalıyor. Bu devirde ABD’de en çok nüfus kaybeden kent New York olurken yakınındaki Connecticut, Maine ve Vermont’taki nüfus artış suratı 2021’de evvelki 10 yıla nazaran çok arttı. Bunun en büyük nedeni olarak insanların pandemiye reaksiyon olarak New York’tan ayrılması formunda yorumlanıyor.
Kırsal bölgelere taşınanların büyük çoğunluğu kiracılar
Pandemi sırasında büyük kentlerden kırsal bölgelere taşınanlar ekseriyetle kiracılar oldu. Taşınan kiracıların mesken satın aldıkları, kırsal bölgelerdeki konut sahibi olma oranlarının artmasına da yansıyor. Kentlerin dışına hakikat bu hareket büyük kentlerin dışındaki bölgelerde kira oranlarını yükseltirken 2020 ortalarından itibaren mesken satışlarının da artmasına neden oldu. Artış, mortgage oranlarının yükselmeye başladığı Ocak 2022’ye kadar sürdü. Ocak 2018-Ocak 2022 ortasında müstakil konutların fiyatı yüzde 11 arttı. Ağustos 2020-Ağustos 2022 ortasındaki artış oranı ise yüzde 25,9’a ulaştı.
ABD’de 30 yıllık sabit yüzde 3 civarı olan mortgage oranlarının yıllık sabit yüzde 6,7’ye yükselmesine paralel 2022’nin ikinci çeyreğinde ortalama 440 bin dolar olan bir konutun fiyatı yüzde 53 artışla 787 bin dolara yükseldi. İnşaat maliyetlerinin de bu periyotta süratle yükselmesi nedeniyle yeni konut fiyatlarının yüzde 14’ün üzerinde artması bekleniyor.
Deloitte İnsan İdaresi Hizmetleri Önderi Cem Sezgin, “Pandemi sonrası işe dönüş trendi beklentilerden süratli gelişti. Hibrit çalışma, kalıcı bir uygulama olarak iş hayatında yerini alsa da birçok şirket kısmen ofise döndü yahut dönmeyi planlıyor. Klasik çalışma sistemine geçilmesi eğilimi en çok, salgın periyodunda uzaktan çalışma fırsatını değerlendirip kırsala göç eden beyaz yakalı çalışanları etkiledi. Çalışma kuralları nedeniyle dönenler olduğu üzere tekrar kent hayatını tercih edenlerin de olduğu görülüyor. Lakin kente geri dönüş birçok ülkede benzeri kaideler nedeniyle beyaz yakalı çalışanları zorluyor. Zorlukların başında da konut kiraları ve konut fiyatlarındaki artış geliyor. ABD ve Avrupa da yüksek enflasyonla çaba ediyor. Enflasyon tesiriyle artan fiyatlar, yüksek inşaat maliyetleri kente dönüş yapmak isteyen beyaz yaka çalışanların önüne mahzur olarak çıkıyor. Büyük kentler dışındaki daha küçük ve hesaplı yerleşim yerlerinde konut arayışları ise sürüyor. Önümüzdeki periyot de pandemi vaktindeki kadar olmasa da bilakis göçün devam edeceğini düşünüyoruz” dedi.
Salgında kırsala kaçanlar kentlere geri dönüyor
Yorum Yap