Dövizdeki dalgalanmalar birçok meslek kolunda maliyetleri arttırırken, alım gücünü de düşürdü. Bu meslek kollarından biri de gazetecilik.
- Reklam -
Dövize endeksli elektronik eşyalarda yüzde 100’ü geçen bir fiyat artışı yaşandı. Daha evvel en düşük yarı profesyonel fotoğraf makinalarının fiyatı 5 bin liradan başlarken şuan 15 bin liranın altında yarı profesyonel fotoğraf makinası bulmak bir epey güç. Profesyonel bir fotoğraf makinasının fiyatı ise daha evvelden 16 bin liradan başlarken başlarken şuan 50 bin ile 130 bin ortasında değişiyor. Sputnik Türkiye gazetecilikte artan ekipman ve haber maliyetlerini araştırdı.
Profesyonel ekipman 300 bini, yarı profesyonel ekipman maliyeti 100 bini geçiyor
Fotoğraf makinası, lens, kamera, mikrofon, bilgisayar, tripod, hafıza kartları, kart okuyucular, hard diskler, orta kablolar, ses kayıt aygıtları gazeteciliğin temel ekipmanları ortasında yer alıyor.
- Reklam -
Bu ekipmanlar birçok elektronik eşyada olduğu üzere döviz kuruna bağlı. Dövizdeki artış ile bu ekipman fiyatları da bir epey yükseldi. Profesyonel gazetecilik için bu ekipmanların şuanki toplam maliyeti 300 bin lirayı geçerken, yarı profesyonel ekipman için ise 100 bin liranın üstünde bir fiyat kelam konusu. Minimum fiyatla çalışan bir gazeteci tüm maaşını buna yatırdığı varsayılsa profesyonel ekipmanları alabilmesi için en az 7 yıl, yarı profesyonel ekipman için ise en az 2 yıl çalışması gerekir.
Kimi cep telefonu kullanıyor, kimi ödünç alıyor, kimisi de mesleği bırakıyor
Artan ekipman maliyetleri en çok telif karşılığı çalışan özgür gazetecileri etkiliyor. Aylık sabit bir geliri olmayan ve çok düşük telif fiyatları ile çalışmak zorunda kalan hür gazetecilerin bu ekipmanları alması çok sıkıntı. Kıt kanaat imkanlarla mesleklerini icra etmeye çalışan gazeteciler artan bu maliyetler ve hayat pahalılığı nedeniyle kimisi arkadaşlarından ekipman ödünç alıyor, kimisi yalnızca yazılı haber ve cep telefonu çekimleri ile çalışmak zorunda kalıyor kimisi de mesleği bırakmak zorunda kalıyor.
‘Yeni bir ekipmana geçmeye kalksam en az 300 bin lira’
Ulusal ve milletlerarası basın kuruluşlarına telifle haber, fotoğraf ve görüntü geçen hür gazetecilerden Metin Yoksu artan ekipman maliyetlerini ve çalışma kaidelerini anlattı.
‘En yakın habere gitmenin 300-500 lira masrafı oluyor’
Eski ekipmanlar ile çalışmanın haberin kalitesini düşürdüğünü belirten Yoksu “Sürekli bir yanılgı veriyor. Üstüne beşerler uygun imaj istiyor. Güzel kadrajlar bekliyor. Lakin bunları da âlâ kalite ile bekliyor. Bu beklentide olan okuyucu, izleyici maalesef haberi parasız istiyor. En yakın habere gitmek kimi vakit 300-500 TL ortasında masrafı oluyor. Fakat haberin telifi aslında 250 TL! Ve haber verdiğiniz yerler sizden özel haber istiyor, belge haber istiyor. ‘Her haberi’ almam diyor. Lakin haberin telifleri çok düşük. Bugün lokal bir gazete telefon açıp ‘asgari fiyat vereceğiz gel yarın muhabirimiz ol’ dese yalnızca iktisadı için bunu kabul edeceğim. Zira yaşamak için buna mecburuz. Lakin ben gazetecilik yapmak istiyorum. Haber üretmek istiyorum. Ay başında kirayı öderken konut sahibime ‘Abi bak bu ay şu haberi yaptım al kirayı’ diyemiyorum. Telefon, internet bunlar da haberin masrafları yahut içtiğimiz çay bile bugün haberin masrafı” biçiminde konuştu.
‘Telefonla çekim yapmak zorunda kalıyoruz’
Daha evvel lokal gazetelerden çalışan ve işten çıkarıldığı için özgür çalışan Ali Abbas Yılmaz kendi imkanları ile kurdukları ‘Sur Ajans’ ile mesleğini icra etmeye çalışıyor.
Yılmaz’ın cep telefonu dışında hiçbir ekipmanı yok ki istese de alamayacak durumda. Alanda elinde cep telefonu ile hem fotoğraf hem görüntü çeken Yılmaz, bazen de etrafından aldığı kamera ile çekim yapıyor. Yılmaz şunları söyledi:
‘Zorunlu hayat masraflarını dahi karşılayamayan gazetecilerin yeni ekipman alma imkanı yok’
Habere erişim maliyetinin de arttığını belirten Yılmaz “Kurumsal basın yayın organları dışında kalan birçok meslektaşımız araç imkanından da mahrumdur. Ulaşım sorunu habere erişimde önemli bir handikap olarak basın işçilerinin karşısına çıkmaktadır. Anlık haber takibi için toplu ulaşım araçlarını kullanmak fonksiyonel olmadığı üzere turkuaz basın kartı verilmeyen meslektaşlarımızın toplu ulaşımdan fiyatsız halde yararlanamaması da önemli bir problemdir. Son süreçteki artırımlarla birlikte ortalama bir kameranın maliyeti 40 bin TL’nin üzerindedir. Buna tripod, mikrofon, kayıt aygıtı vs. eklediğinizde 50 bin TL’yi aşıyor. Fotoğraf makinesi, objektif fiyatları hakeza 30-40 bin TL ortasında değişiyor. Bilgisayar fiyatları ortalama 15-20 bin TL aralığında. Yani bir gazetecinin görüntülü içerik üretmesi için en az 100 bin TL bir maliyeti göze alması gerekiyor. Meslektaşlarımızın genelinin taban fiyat ve biraz üstünde bir maaş aldığını göz önünde bulundurduğumuzda kendi zarurî hayat masraflarını dahi karşılayamayan gazetecilerin 100 bin TL üzere bir maliyetle ekipmanlarını karşılayabilmesinin imkanı yoktur” dedi.
‘Hepsini almaya çalışsam 100 bin TL’yi geçer’
Gazeteciliğe yeni başlayan Bağlantı Fakültesi Mezunu Mahsum Kara artan maliyetler ve telif fiyatlarının düşük olması nedeniyle ga
zeteciliğe berbat bir giriş yaptığını söylüyor.
Kara “Elimde yarı profesyonel fotoğraf makinesi var. Onla yalnızca fotoğraf çekme imkanım oluyor. Maalesef artan maliyetler benim yeni kamera almaya gücüm yetmiyor. Bu da benim gazeteciliği daha kaliteli bir halde yapmama mahzur oluyor. Ülkedeki ekonomik durum ortada her gün her şeye artırım geliyor. Bugün en az markası düşük bir fotoğraf makinesi almaya kalsam 15 binden başlıyor. Zati iş bir gazeteciyim benim ekipman eksikliğimi tamamlamam çok sıkıntı. Bende yalnızca fotoğraf makinesi var. Tripod, kamera lensi, mikrofon ve bir gazeteci için bu süreçte en gereksinim duyduğu bilgisayarım bile yok alamıyorum. Hepsini almaya çalışsam 100 bin TL’yi geçer bir maliyet önüme çıkıyor. Ekipman eksikliğimden ötürü haberlerimin birçoklarını telefondan ya da arkadaşlardan aldığım bilgisayarla yazmak zorunda kalıyorum.” dedi.
‘Yeni ekipman almak güç değil, imkansız!’
Telif fiyatlarının haber masrafını karşılamadığını tabir eden Kara şöyle devam etti:
“Harcadığım masrafların fiyatını almıyorum ne yazık ki. Bir haber planım olduğunda, bir günümü ful ona ayırmak zorundayım. Haberi yazmak için bir ofisim olmadığı için genelde haberleri kafelerde oturup yazıyorum. Buna yol ve yemek harcamalarını da eklendiğimde bir haber için aşağı üst bir 80 ile 90 TL ortasında bir günlük harcama çıkıyor. Maalesef haber telifleri ile ekipman almak çok sıkıntı. Zati telifli çalıştığımız için çabucak hemen her gün haber bulmak zorundayız. Aldığımız telif fiyatları fakat konutun kirası, faturalar ve haber için harcadığım masraflara yetiyor o da her vakit değil tabi. Bundan ötürü telifli haber telifleriyle yeni ekipman almak güç değil, imkansız!”
Gazeteciler,ekipman,Kamera,Sertaç Kayar,Türkiye,Haber