Rekabet Konseyi, pandemi devrinde fiyatlardaki çok oynaklık münasebetiyle başlattığı soruşturmalarda zincir marketlere yüklü ölçüde cezalar kesilmişti. Son periyotta enflasyondaki yükselişe deva olması emeliyle yapılan KDV indirimlerinin fiyatlamalara yansımaması sonrası da marketlere yine soruşturma başlatılacağı belirtilmişti. Rekabet Şurası Lideri bu soruşturmayı anlattı.
- Reklam -
Kaynak: Dünya
Fiyat artışlarının enflasyon dışında olan kısmını belirlemek rekabet otoritesinin alanındayken, zincir market soruşturmalarında ne kademedesiniz?
Bizim uykumuzu kaçıran bir durum. Bütün dünyada emtia fiyatları artıyor, gelişmiş ülkeler dahi enflasyonla karşı karşıya kaldılar. Biz Rekabet Kurumu çalışanları, rekabet savunucuları, uzmanları olarak şuna bakıyoruz: Maliyet enflasyonu, talep kaynaklı enflasyon olabilir ancak fiyat artışının tamamı mı maliyet ve talepten kaynaklanıyor, yoksa bunun içinde rekabet ihlalinden kaynaklı kısım var mı ve ne kadar?
- Reklam -
Hangi alanlarda rekabet ihlali sayılabilecek artış görüyorsunuz?
Şu anda besinde ve süratli tüketim unsurlarında çok besbelli lakin yalnızca o da değil. Öbür yarı mamul ve hammaddelerde de var. Çimento, demir, öbür dallar. Mobilya bölümünün hammaddesini oluşturan sunta-ağaç eserlerinde var. Rekabet Kurumu burada enflasyonun içinde kendisine ilişkin olan hissesi minimize etmek zorunda. Bu sorumlulukla çalışıyoruz.
Pekala çok gündemde olan zincir market soruşturmaları ne basamakta?
Aslında pandeminin başlarında 2020 Ocak ayı üzere fiyatlardaki hareketliliği gördük ve zincir market incelemelerine başladık lakin inceleme uzun sürdü zira kabul edersiniz ki fevkalade bir büyüklük, çok bilgi var. Biz yalnızca 5 büyük zincir marketle başlamamıştık. Burada belirteyim, bizde karşı incelemeler de başladı. Şimdi kapalılığı olan bir incelemede kanıtlara ulaştık, o kanıtlar bizi öteki kesime götürdü, daha büyük bir tablo ortaya çıktı.
Perakende kesiminde birinci soruşturmamız, -gerekçeli kararını da açıkladık- bence çok değerli bir rekabet savunuculuğu.
Daha evvel biz kartellerde firmaların birbiriyle bağlantısına bakıyorduk artık gördük ki; direkt birbirleriyle bağ kurmadan, bir aracı vasıtasıyla bağlantı kurabiliyor. Düşünün bu fiyat geçişlerini, promosyon çeşitlerini, vakitlerini, kampanya vakitlerini, indirim vakitlerini birbirleriyle irtibat olmadan, münferiden yapsalar, inanın tüketiciye çok büyük yararı olur.
Devam eden ikinci soruşturma birinci soruşturmadan daha değerli, Nisanda raporu bitecek.
Orada 15 büyük tedarikçi, çok büyük şirketler var. Hatta üç büyük şirket uzlaşma için geldiler lakin uzlaşmalarını kabul etmedik. Meclisimizin yasa münasebeti çok açık; O yasanın ruhuna uygun müracaat yapmadılar, biz de ‘uzlaşma talebinizi reddediyoruz’ dedik. İkinci süren soruşturma çok daha kapsamlı, orada hem tekrar satış fiyatlarını belirleme ihlali, hem de kartel savları var. Natürel bunlar soruşturma heyetinin yaptığı raporlama ve tezdir.