Avustralya’ya mahsus bir canlı olduğu için ülkemizde göremediğimiz ancak hangi belgeseli açsak karşımıza çıkan koalaları devamlı uzun kollarıyla bir ağaca sarılmış ve yemek yerken izliyoruz. Belgeselciler bilerek koalaları uyurken ve yemek yerken yakalamıyorlar, uyumak ve yemek yemek bu canlıların hayatının büyük bir kısmını kaplıyor. Arada çiftleşmek dışında da açıkcası pek bir şey yaptıkları söylenemez.
- Reklam -
Kıtaya gelen Avrupalılar birinci sefer 18. yüzyılın sonraların koala ile karşılaştılar. Oturup izlemeye başladıklarında ise eminiz en az bizim kadar şaşırdılar zira bu canlılar öylece duruyordu. Bir çeşit ayı olarak görülse de aslında keseli hayvan özellikleri taşıyan koala ne yer, nerede yaşar gibi merak edilen sorulara gelin yakından bakalım ve koala hakkında farklı bilgiler ile bu canlıyı biraz daha yakından tanımaya çalışalım.
Koala hakkında değişik bilgiler: Ne yer, nerede yaşar?
- Koala sırf tek kıtaya mahsus bir tiptir.
- Aslında epeyce küçük canlılar.
- Koalalar zevkten bu kadar çok yemiyorlar.
- Hayır, depresyonda oldukları için devamlı uyumuyorlar.
- Az da olsa hareket ettikleri vakitte çiftleşiyorlar.
- Erkek koalalar korkutucu olabilir.
- Koalaların esnek yapılarının nedeni omurgalarındaki kıkırdaktır.
- Koala uzun ömürlü bir canlıdır.
- Koalaların jenerasyonunun tükenme tehlikesi var.
- Reklam -
Koala sırf tek kıtaya mahsus bir çeşittir:
Avrupalı işgalciler Avustralya kıtasına 1798 yılında geldikleri vakit birinci defa bir koala ile karşılaştılar. Koala, mağara fotoğraflarında ve aborjin mitolojisinde de kendine yer bulan bir canlıdır çünkü Avustralya kıtası dışında bu canlının örneği yoktur. 19. yüzyılda bilimsel olarak da tanımlanan koala sözü ‘su yok’ manasına geliyor. Kendisi tıpkı vakitte Phascolarctidae familyasının yaşayan tek üyesidir.
Aslında epey küçük canlılar:
Çoğu vakit bir ağacın doruğunda gördüğümüz için tam olarak boyutlarını kavrayamıyor olabilirsiniz ancak koalalar aslında epeyce küçük canlılardır. Boyları 60 ile 85 cm ortasında değişirken tartıları 4 ile 15 kilo ortasında değişmektedir. Kürkünün büyük bir kısmı gümüş gri rengindedir lakin kimi üyelerinde çikolata rengi de görülmektedir. Kıtanın kuzeyindekiler daha küçük ve daha açık renkli olurlar. Bunlar alt çeşitler mi yoksa birebir ailenin iki farklı üyesi mi bu hususta kesin bir bilgi yok.
Koalalar zevkten bu kadar çok yemiyorlar:
Ne vakit görsek koalalar yemek yerler. Otobur olan bu canlıların ana besini okaliptüs yapraklarıdır ve bilinen 700 cinsten sadece 50 adedini yerler. Bir koalanın günde en az bir kilo okaliptüs yaprağı yemesi gerekiyor zira bu yaprak sıvı açısında güçlü olsa bile besin bedeli ve kalori bakımından son derece zayıftır. Bu nedenle koaların uyanık oldukları her an yemek yemeleri gerekir.
Hayır, depresyonda oldukları için devamlı uyumuyorlar:
Bir koala günde en az 18, en fazla da 22 saat uyumaktadır. Günde ortalama 20 saat uyumalarının nedeni ise yeniden zevk değil. Koalanın ana besini olan okaliptüs yaprakları hem sıkıntı sindirilir hem de neredeyse hiç güç vermez. Bu nedenle koala sedanter olarak tanımlanan neredeyse hiçbir fizikî aktivitenin olmadığı bir ömür sürer. Yahu gitsin adam üzere bir şey yesin diyebilirsiniz lakin ne yapalım işte evrim.
Az da olsa hareket ettikleri vakitte çiftleşiyorlar:
Çiftleşme çağına gelmiş olan erkek koalalar tekrar evvel hareket etmeden böğürtü gibisi bir ses çıkararak diğer dişilerle haberleşir ve çiftleşmeye hazır olduğunu göstermek için bir koku salgılar. Uygun eşi bulunca da çiftleşirler. Koala keseli bir canlı olduğu için yavrular doğunca sürünerek keseye girer. Tüysüz ve kör bir formda doğan yavru koala, bir yılın sonunda sütten kesilir ve anneden ayrılır.
Erkek koalalar korkutucu olabilir:
Evet biraz komik gelebilir lakin bu şirin canlıların erkek olanları bölgelerini müdafaa konusunda son derece ciddidir. Çiftleşme için çıkardığı koku ile tıpkı vakitte bölgesini işaretler. Çiftleşme için çıkardığı sese benzeri kükremeler ve homurtular bazen kilometrelerce öteden duyulacak kadar güçlü olabilir. Duyanların söylediğine nazaran Avustralya ormanlarında bir koalanın sesinden daha müthiş olan az şey vardır. Ne yapsın o da bir biçimde kendini müdafaaya çalışıyor.
Erkek koalaların benimsedikleri bu alanlara kıymet vermek gerekir zira son derece korumacıdırlar. Bunun en büyük nedeni çiftleşme dışında genel olarak yalnız takılan canlılar olmalarıdır. Bazı baskın ve iri koalalar dışında hiçbir koala kolay kolay öteki bir koalanın bölgesine girmez.
Koalaların esnek yapılarının nedeni omurgalarındaki kıkırdaktır:
Bir koalanın hayatından kısa bir kesit izlediyseniz pençeleri bir an olsun ağacı bırakmadan öbür kollara uzanıp yaprak kopardığını görmüşsünüzdür. Bunun en büyük nedeni kavisli omurgasında bulunan güçlü kıkırdaklardır. Kemik yerine gelişen bu kıkırdaklar sayesinde koala son derece esnektir. Aynı kıkırdağın destekleyici gücü sayesinde bir koala ağacın doruğundan inmeden ömrünü geçirebilir ve dilediği yere yuva yapar.
Koala uzun ömürlü bir canlıdır:
Vahşi tabiattaki koalaların ortalama ömrü 10 ile 12 yıl ortasında değişir. Dişiler, erkeklere nazaran daha uzun yaşarlar ve bazılarının 18 yıl bile yaşadığı görülmüştür. Çünkü dingo, piton ve birkaç yırtıcı kuş dışında doğal avcıları yoktur. Kimi keneler dışında dış parazitle uğraşmazlar ve iç parazitleri de genel olarak zararsızdır. Arbede ya da tecrübesizlik nedeniyle ağaçtan düştükleri vakit esnek oldukları için kalkıp tekrar ağaca tırmanırlar ancak bilhassa hengame sırasında düşerek öldükleri durumlar vardır ki erkekler de bu yüzden daha az yaşar.
Koalaların kuşağının tükenme tehlikesi var:
Nasıl yani? Avcısı yok, paraziti yok; niçin ölüyor bu hayvanlar derseniz yanıt beşerler. Güzelim kürkleri nedeniyle koalalar, bilhassa 20. yüzyılda, sistematik olarak avlandılar. Yetmezmiş üzere bölgede daima ağaçlar kesiliyor ve koalalar yuva yapacak ağaç bulamıyor. Ekosistemin bozulması nedeniyle okaliptüs yapraklarının da sayısı azalınca koalalar Doğal Kaynakları Müdafaa Birliği tarafından IUCN Kırmızı Listesi’nde hassas çeşitler ortasında yer almaya başladılar.
Avustralya kıtasına has bir cins olan ve devamlı yiyip uyumasıyla tanıdığımız koala hakkında değişik bilgilerden bahsettik. Kendi halinde ağacın zirvesinde uyuyup yemek yiyen hayvanı bile yok etmeyi başardık ya helal olsun bize.
