Ramazan’a birkaç gün kala, dana karkasın toptan kilo fiyatı 5 lira arttı. Buna nazaran perakende de etin kilosu yüzde 10 dolayında zamlandı. Perakendeden sonra toptan satışlarda da kırmızı et fiyatlarının 3 haneli sayıları göreceği söz edildi.
- Reklam -
27.11.2021 tarihinde, toptancının dana karkası perakende esnafına kilosu 49 liraya verirken, 29.12.2021 de 61 liraya çıktı. Ocak ile Mart 2022 ortasında et fiyatları toptanda yüzde 20-25 oranındaki artışla 80-85 lira bandına geldi. Bugün de yapılan yeni artırımla, dana karkasın kilosu 90 liraya ulaşırken 31 Mart itibariyle yeni fiyatlar geçerli olacak. Perakendedeki mevcut fiyatların üzerine 10-15 lira civarı artırım olarak yansıyacak.
Dana, koyun ve tavuk eti gelen son artırımlardan sonra temel tüketim besini olmaktan çıktı. Esnaf et satmak yerine, fiyat tabelalarını yap- boz tahtasına çevirdi. Halkın büyük bir bölümü, mecburî olarak sıhhatsiz yaşamak ve vejetaryen olmakla karşı karşıya kaldı. Kasap, sakatat ve market esnafı, esen artırım rüzgârının durmayacağı kanaatiyle, çeşitli stratejilerle günü kurtarma eforu içine girdi. Evvelki yıllarda yüzde 20 karla çalışan kasap esnafı, artan masraflar sebebiyle yüzde 40 ile çalışmak zorunda kaldı.
“6 ay içinde et krizi kapıda”
- Reklam -
Daima artan fiyatlardan ötürü kasapların yanı sıra et kesimcisi ve dağıtıcısı olan tüccar da sıkıntılı.
Dünya’nın haberine nazaran, girdi maliyetlerinin yükselmeye devam etmesi karşısında fiyatların artmaya devam edeceğinin altını çizen tüccarlardan Yücelen Et firmasının yetkilisi Erkan Diler, “Bayrama kadar kırmızı ete, 5-6 lira daha artırım gelecek üzere gözüküyor. Arz ve talep istikrarı piyasa koşullarını belirliyor. Ocak ve Mart 2022 ortası perakendede olduğu üzere, toptanda da yüzde 10-15 civarında satışlar düştü. Toplu alım yapan yemek haneler, cateringler ve restoranlar üzere yerler etleri daha çok alıyor ve piyasayı onlar kurtarıyor. Hayvan varlığında kasvet yok lakin dana yerine maalesef ki süt veren damızlık inekler kesiliyor. Aslında inek kesiti yasak lakin bir biçimde yolu bulunuyor. Bu da bizleri üzüyor. Bu türlü giderse, 6 ay içinde et krizi kapıda demek” açıklamasında bulundu.
“Zamlar artık kabak tadı vermeye başladı”
Her sene ramazan öncesinde fiyat artışlarının olduğunu ancak haftasında da olağana döndüğünü söyleyen Türkiye Kasaplar Federasyonu Lideri Fazlı Yalçındağ, “Her eserde olduğu üzere etin de fiyatı yükseliyor. Her sene ramazan ayında kasaplar olarak elimizden gelen fedakârlığı yapıyoruz. Vatandaşın satın alma gücü de bizim oluşturduğumuz bir siyaset olmadığı üzere, fiyat artırımı da elimizde olan bir şey değil. Müşteri kasaba geliyor, ‘kıyma ne kadar?’ diyor ve gidiyor. Demek ki burada bir rahatsızlık var. Artık artırımlar kabak tadı vermeye başladı. Bir kısır döngü içerisine girdik” dedi.
Türkiye’de dana karkas etinin 85-90 lira ortasında olma nedenlerinden birinin de, ete gelen 1 lira artırımın Kars’ta ki dananın fiyatını 500 lira daha artırdığına dikkat çeken Yalçındağ, ‘Bundan kimsenin haberi yok. 85 liraya karkas eti aldığımızda kıyma 105-110 liraya geliyor ve para kazanmıyoruz. Bu 90 liraya çıktığında 130-140 lira olacak. Karkasta maliyetinin yüzde 50’si kadar masraf yükü var. Yüzde 20 kemik, yüzde 20 işletme maliyetleri, yüzde 10 da firesi ve ambalaj maliyeti üzere. Çok şükür ki KDV yüzde 1’e indirildi. Bu da olmasa yandık. Herkes dükkâna kilidi vurup, geçer giderdi’ sözlerini kullandı.