Bindiğiniz arabaların sürat göstergelerine hiç dikkat ettiniz mi? Birden fazla araçta benzeri pahalar olması bir yana, kimi arabalardaki sürat sonunu gördüğünüzde ‘bu otomobil bu kadar süratli gidebilir mi sahiden?’ diye içinizden geçirebilirsiniz.
- Reklam -
O hal de biz soralım; o otomobil o kadar süratli sarfiyat mi? Gitmez. Bu noktada ister istemez öbür bir soru oluşuyor; otomobillerde neden aracın kapasitesinin üzerinde bir azamî sürat sonu bulunuyor?
Bir öteki deyişle neden 200km/sa suratı dahi geçemeyen arabaların sürat göstergesinde azamî sürat 240km/sa gözüküyor?
- Reklam -
Bunun iki temel nedeni bulunuyor; birincisi üreticilerin maliyetleri düşürme gayreti, ikincisi ise tüketicilerin daha fazla güç istemeleri.
Otomobil üreticileri, maliyetleri arttırmamak için, ürettikleri her araç için yeni ölçü almazlar. Bu nedenle birden fazla araba üreticisi seri üretime geçmek için orta düzey performans gösteren modellerinde de yüksek performanslı modellerinin sürat göstergelerini kullanmaktadır.
Bu durum, tüketicileri kısmen yanlış bilgilendiriyor olsa da araç sahipleri bu durumdan mutlu. Şoförler, tıpkı performansa sahip olmalarına rağmen sürat göstergesinde daha yüksek kıymet olan araçları tercih etmektedir.
Dolayısı ile araba üreticilerinin, maliyetleri düşürmek için uyguladıkları yol kasıtlı olarak gerçekleşmese de bir ticari satış hilesine dönüştü. Tüketicilerin daha yüksek azamî sürat görmek istediğini fark eden üreticiler, göstergeleri de bu formda tasarladı.
İlk bakışta ‘alan razı, satan razı’ üzere gözükse de durum tam olarak o denli değil. Arka Center Tasarım Koleji Ulaşım Tasarımı Bölümü’nden Stewart Stewart Reed, sürat göstergelerinde daha yüksek limitlerin bulunmasının şoförleri daha süratli gitmeye ittiğini söylüyor.
Reed’e nazaran, sürat limiti düşük olduğunda şoförler olağan bir süratle gittiklerinde gösterge üste bakıyor ve sürücü olağan bir sürate sahip olduğuna ikna oluyor. Hız limiti yüksek olduğunda ise olağan süratte gösterge sola yatık olduğu için şoför yavaş gittiğini düşünerek hızlanıyor.
Sonuç olarak araba üreticileri aracın yeteneklerini yanlışsız yansıtmayan göstergelerle maliyetten kaçınıyor. Araç sahipleri ise bunu gördüklerinde hakikat olmadığını bildikleri halde araç daha güçlüymüş üzere hissediyorlar. Göstergeyi sola yatık gören şoförler ise aracın hakkını vermediklerini düşünerek daha süratli gidiyorlar ve sonuç felaket olabiliyor.
