Tarih 4 Nisan 1953. Hava koşulları berbattı, sisten göz gözü görmüyordu. Yağmur yağıyor, Çanakkale Boğazı güya birazdan olacaklardan haberdarmış üzere görünüyordu. Misyonundan sonra limana yanaşmayı amaçlayan Dumlupınar denizaltısı, boğazdaydı. Tıpkı sırada geçiş yapan İsveç bandıralı Nabuland şilebiyle çarpıştı. İşte her şey bundan sonra başladı.
- Reklam -
Dumlupınar denizaltısında 81 mürettebat bulunuyordu. Güvertede bulunan 8 aslan denizcimizden ikisi, ne yazık ki pervaneye takılarak can verdi, biri boğuldu. Güvertede bulunanlardan yalnızca 5’i kendilerini suya atabildi. İçeride bulunan mürettebattan 22’si, torpido kısmına sığınmayı başardılar.
Başlarına geleceklerden bir haber torpidoya giren askerler, deniz yüzeyine bir şamandıra fırlattı. Dumlupınar, kazada aldığı darbe yüzünden boğazın derinliklerine sürükleniyordu. Yüzeye fırlatılan şamandırada telefon kablosu bulunuyordu, bu şamandıra aracılığıyla batarken yardım davetinde bulundular.
- Reklam -
Kıyı güvenlik grupları ve komutanlıktaki kurtarma timi çağrıyı aldı, denizaltında mahsur kalanlarla irtibat kurdu. Yetkililerin mahsur denizcilere birinci uyarısı kabindeki oksijeni yönetimli kullanmaları tarafındaydı. Askerlere gerekmedikçe konuşmamaları, türkü söylememeleri ve sigara içmemeleri gerektiği belirtildi. Orada ne kadar uzun mühlet dayanırlarsa, kurtulma ihtimalleri o kadar fazlaydı.
Tüm imkanlar zorlanıyor, boğazın derin sularına gömülen askerleri kurtarmanın yoları aranıyordu. Torpidonun içerisindeki 22 asker, çaresiz bir halde bekleyişe geçti:
Yetkililer vakit zaman askerlere ulaşıyor, üstte çalıştıklarını, metanetlerini muhafazalarını söylüyordu. Olaydan 12 saat sonra batık bölgesine gelen kurtarma gemisi, ekipmanlarla Dumlupınar’a ulaştığında 25 saat geçmişti. Askerler 1 günden daha uzun bir vakittir küçücük bir odada, denizin tabanında mahsur durumdaydılar. Dumlupınar denizaltının yüzeyle olan konuşması ise şu halde gerçekleşti:
– Alo… Dumlu?
– Evet… Dumlu.
– Efendim hava biraz kötüleşti.
– Morallerinizi bozmayın. O hava size daha 2 gün kâfi. Sen çocukları yatır. Sigara içmeyin.
– Yok efendim, hepsi yatıyor. Sigara da içmiyoruz. Işık da yok. Karanlıktayız.
– Gereksinim lambalarını kullanmayın, ileride lazım olacak.
– Kullanmıyoruz aslında. Birinin ışığı çok zayıfladı.
Vakit geçtikçe umutları tükenen askerler, bunu uzun soluklu bekleyişten de anlamaya başladı. Onlar için birazdan öleceğini bilerek yaşamaktan daha acı şeyler vardı. Sevdikleriyle son bir defa vedalaşamama hissi, 22 yiğidin umutlarını tüketmeye başladı. Berbat hava koşulları dalgıçların dalışını ziyadesiyle zorlaştırıyor, dalgıçları bir sağa bir sola savuruyordu. On bir adet dalış yapıldı lakin hiçbiri bir sonuç vermedi. Yüzeyde yapılan çalışmalar sonuçsuz kaldı. Boğazdaki yırtıcı akıntı, derinlik, hava koşulları ve teknolojik yetersizlik Dumlupınar’ı ulaşılmaz kılıyordu.
Artık tüm çıkar yolların ulaşılamaz ve imkansız olduğu anlaşılınca askerlere rahatça konuşabilecekleri, türkü söyleyebilecekleri ve sigara içebilecekleri belirtildi. Askerlerden biri de kumandanına yürekleri dağlayan bir soru sordu:
“Her şey buraya kadarmış kumandan, birer cigara yakalım mı?”
Son gerçekleştrilen konuşmadan yarım saat sonra denizaltıyla tekrar irtibata geçilmeye çalışıldı lakin duyulan tek şey askerlerin daima bir ağızdan söylediği türkü oldu.
Ulusal Savunma Bakanlığı 7 Nisan tarihinde üç gün süren kurtarma çalışmalarını durdurduğunu, tüm ümitlerin kesildiğini duyurdu.
66 Yıllık Tarih
Kurtulan beş kişinin ortasından Seyir Kıdemli Başçavuş Hüseyin Akış ise o anları şu biçimde anlatıyor:
“Birden kaportadan su girmeye başladı. Su, iki askeri alıp denize götürdü. Sol elimle çıkış merdiveninin demirini tuttum. Kolum kopacak üzereydi, bu sefer iki elimle tuttum. Ne vakit ki geminin içerisi büsbütün su doldu, bana güya birisi ‘hadi yürü git’ dedi. Su büsbütün içeriye dolmuştu. Suyun içinden çıkmak için uğraşıyordum. Tekrar ‘haydi yürü’ der üzere dışarıya çıkma hissi geldi. Bir orta başımı geminin kaportasına vurdum. Gemiden çıktıktan sonra 90 santime kadar deniz dalgası vardı.”
Kaza anından sonra kurtarılma öyküsünü de aktaran Hüseyin Akış, 66 yıl geriye gidip baktığında olayı şu halde aktardı:
“Ağırlık yapmasın diye ayakkabılarımı çıkardım. Ayağımı köpek balığı ısıracak diye endişeden ağlamaya başladım. ‘İmdat imdat’ diye bağırdım bizimle çarpışan gemiye. Sandal indirdiler. Bir kişi denizden beni alamadı, bir kişi daha geldi. Beni aldılar gemilerine çıkardılar. Onların gemisinin baş tarafı da çarpışma nedeniyle açılmıştı. Gemiye çıktığımda suya baktım. Denizaltının pervaneleri büsbütün suyun üzerindeydi. Ortadan 5 dakika geçti, suda kayboldu gitti.”
Bazen sözler o denli acılar taşırlar ki sayfalarca anlatsanız, tanım edemezsiniz. Bugün elimizden geldiğince, Dumlupınar kahramanlarımızı anlattık. Yaşama tutunmak için girdikleri o küçücük oda, yalnızca o gencecik 22 nefere mezar olmadı.
Koca bir ülkenin kalbi, aziz şehitlerimizle birlikte, dedelerimizin de yattığı Çanakkale Boğazı’nda atmaya devam ediyor.