21 Mart Dünya Ormancılık Günü

Ülkemizde ise durum çok farklı değildir. Her ne kadar orman alanını artıran nadir ülkelerden biri olduğumuz (1973 yılında 20,2 milyon ha günümüzde 22,9 milyon ha) söylense de yapılan araştırmalarda nüfusun artmadığı, görece az arttığı ya da azaldığı vilayetlerde orman alanları arttığı halde sanayinin ve nüfusun ağır olduğu ve giderek arttığı kentlerde ormanların azaldığı saptanmıştır. Bu ortada orman envanter tekniğinin gelişmesi ile alan ölçüsünün kıymetli ölçüde arttığı da bilinen bir gerçektir.

Ülkemizin büyük bir kısmı “kurak” ve “yarı kurak” bir iklim tipine sahip coğrafyada yer almaktadır. Bu nedenle bilhassa iç bölgelerde tahrip olan ormanların yahut ekosistemlerin rehabilitasyonunda iklime bağlı zorluklar yaşanmaktadır. Ülkemizde resmi datalara nazaran; 67.773 km2 ve ülke yüzölçümüne oranı 8,7 Avrupa birliğinde 25,9 dünyada ise 13,9 dur. Bu datalara nazaran ormanlarımızı ve doğal varlıklarımızı hassasiyetle koruyup gelecek jenerasyonlara taşımamız gerektiği halde günümüzde buna çok da dikkat gösterilmediği apaçık ortadadır. 1956 yılından 2002 yılına kadar 15, son 19 yılda da 28 olmak üzere orman kanunu 43 kere değiştirilmiş Bugün yaklaşık

1. hektardan fazla ormanlık alan diğer hedeflerle kullanılmak üzere müsaadeye bahis edilmiştir. Buna büyük bir kısmı tarım alanına dönüştürülen 140,000 hektar civarındaki özel ağaçlandırma müsaadeleri dahil değildir.

Son yıllarda ekonomik kriz mazeret edilerek piyasa gereksiniminin karşılanmasına yönelik olarak ormanlarımız ağır bir üretim baskısı altına alınmıştır. 15 yıl evvel 13 milyon m3 olan üretim 2017 yılında 18,5 milyon m3, 2020 yılında ise 28,5 milyon m3 ‘e çıkarılmıştır. Gelinen etapta odun üretimi baskısı ormanlarımızın geleceğini tehdit eder boyutlara ulaşmıştır.

1. Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklara ait 03.03.2021 tarihinde yapılan düzenleme ile Ulusal Parklar içerisindeki ormanlar da üretime açılmıştır.
2. Sulak alanlarla ilgili olarak 19.03.2021 tarihinde yapılan yönetmelik değişikliği ile müdafaa kavramı esnetilerek sulak alanlarda “düzenlenen zarurî altyapı projeleri haricinde, kamu faydası kararı bulunan zarurî altyapı projelerine, hazırlanacak Ekosistem Kıymetlendirme Raporu doğrultusunda, ekosistem bütünlüğünü telafi edici önlemlerin alınması koşuluyla bakanlıkça müsaade verilir.” İbaresi eklenerek sulak alanlarda bir nevi yapılaşama kolaylaştırılmıştır
3. Geçtiğimiz günlerde(1 Mart 2022) Maden Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle Zeytin alanlarında da madencilik yapılmasına müsaade verilmektedir.
4. Yeniden Resmi Gazetenin 5 Mart 2022 tarihli sayısında yayımlanan, “Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına Ait Adap ve Temellere Dair Yönetmelikte” yapılan son değişiklik. Bu değişiklikle; korunan alanlarda bile yapılaşma kolaylaştırılmıştır.
5. 28 Ocak 2022 tarihinde Bolu Köroğlu Dağı Kültür ve Turizm Müdafaa ve Gelişim Bölgesi Kartalkaya Kayak Merkezi ile Karacasu Termal Turizm Merkezi ortasında kalan 38 bin 848 hektarın turizme açılması emeliyle ihaleye çıkılarak bölgede yapılaşmanın önü açılmıştır.
6. Tekrar geçtiğimiz Şubat ayında Bursa’da bulunan Uludağ Ulusal Parkı için Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanan “Uludağ Alan Başkanlığı” kanun tasarısı TBMM’ne gönderilmiştir. Ulusal Park alanları kuralsız ve denetimsiz yapılaşmanın önünde mahzur olarak görüldüğü için bu kanunla kurulacak Alan Başkanlığı ile bölgedeki ormanlara ait alınacak kararlar, muhafaza öncelikli olmayıp yeni turizm aktivitelerinin geliştirilmesine yönelik kararlar kolaylıkla alınmış olacak ve ulusal parkta kuralsız denetimsiz yapılaşmaya müsaade verilmiş olunacaktır.
7. 28 Nis 2018 tarihinde yapılan 7139 sayılı torba yasa ile 6831 sayılı orman kanununa eklenen ek.16. unsur ile “bilim ve fen bakımından orman olarak korumasında hiçbir fayda görülmeyen ve tarım alanına dönüştürülmesi de mümkün olmayan yerler ile bu hususun yürürlüğe girdiği tarihte üzerinde yerleşim yeri bulunan ya da yerleşim yeri oluşturulması uygun olan taşlık, kayalık, verimsiz ve fiilen orman vasfı taşımayan alanlar orman dışına çıkarılır” kararı ile keyfi bir ormansızlaşmanın önü açılmıştır. Açıkça anayasaya ters olduğu halde yargı kontrolünün üniversal hukuk normlarına nazaran yapılmaması nedeniyle bu yasa yürürlüğe girmiş ve ormanlar üzerindeki yasal koruyuculuk darbe almıştır.
8. Kültür ve Turizm Bakanlığınca “Çeşme Turizm Projesi” ismi altında bir çalışma yürütülmektedir. Yalnızca mesleksel açıdan değerlendirdiğimizde bilimsel destekten mahrum olarak gördüğümüz kelam konusu proje, şehircilik unsurlarına, planlama temellerine ve yürürlükteki yasal mevzuata ters olması nedeniyle uygulanabilir olmadığı üzere; kamu faydası taşımayan bilakis etraf kirliliği ve tabiat tahribatına neden olacak bir projedir. İzmir için “Kanal İstanbul” projesi niteliğindeki bu rant projesi hayata geçirilmemelidir.